Badania struktury i właściwości warstw wierzchnich powłok ze stopów eutektycznych Fe-Mn-C-B
Artykuł w czasopiśmie
MNiSW
7
Lista B
Status: | |
Autorzy: | Paszeczko Mychajło, Dziedzic Krzysztof, Barszcz Marcin |
Rok wydania: | 2012 |
Wersja dokumentu: | Drukowana |
Język: | polski |
Numer czasopisma: | 2 |
Wolumen/Tom: | 33 |
Strony: | 82 - 85 |
Efekt badań statutowych | NIE |
Materiał konferencyjny: | NIE |
Publikacja OA: | NIE |
Abstrakty: | polski |
Współczesny przemysł jest uzależniony od rozwoju nowych innowacyjnych technologii pozwalających zwiększyć wydajność produkcji przy jednoczesnej minimalizacji jej kosztów. Szczególnego znaczenia nabierają problemy związane z trwałością maszyn i urządzeń przy jednoczesnym oszczędnym wykorzystaniu materiałów do ich wykonania [1]. Najczęstszym rozwiązaniem jest ochrona roboczych powierzchni elementów maszyn i urządzeń pracujących tarciowo. Otrzymywanie na nich powłok z określonymi właściwościami funkcjonalnymi jest uzasadnione względami ekonomicznymi [2÷5]. Jednym z rozwiązań jest wykorzystywanie odpornych na zużycie powłok eutektycznych Fe-Mn-C-B-Si-Ni-Cr [6, 7]. Układy o charakterze eutektycznym uzyskuje się między innymi w stopach; Fe-C, Fe-B, Fe-Mn-C, Fe-Cr-C, Fe-Ni-C, Fe-Mn-C-B, Fe-Mn-C-B-Si, Ni-Cr-B-C. Tworzenie obszarów eutektycznych jest spowodowane oddziaływaniem takich pierwiastków, jak Fe, Mn, C, B. Przy ich otrzymywaniu powinno dążyć się do zwiększania plastyczności warstw wierzchnich przy zapewnieniu dużej twardości. Osiąga się to przez stopowanie pierwiastkami zwiększającymi twardość i plastyczność powłok. Właściwości tribologiczne poprawiają występujące w strukturze stopów węgliki oraz borki żelaza i chromu Fe3C, Fe2B, FeB, Cr7C3, Cr2B. Wykorzystanie ich jako dyspersyjnych faz wzmacniających stop wynika z ich dużej twardości, odporności na zużycie i korozję oraz stabilności termicznej. Dodatek manganu zwiększa plastyczność węglika żelaza Fe3C przez formowanie złożonego węglika Fe0,4Mn3,6C. Bardzo perspektywiczne jest otrzymanie tych materiałów w postaci proszków przeznaczonych do produkcji elektrod lub drutów proszkowych stosowanych do napawania [6÷8]. Napawanie GMA jest stosowane do nakładania warstw o specjalnych właściwościach użytkowych lub odtwarzania kształtu przedmiotów o małych lub średnich wymiarach ze stali niskowęglowych i niskostopowych, staliw, żeliwa, stopów miedzi i aluminium. |