Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kraśniku - nowe ustalenia badawcze po I etapie badań - 2008-2009
Artykuł w czasopiśmie
| Status: | |
| Warianty tytułu: |
Saint Virgin Mary Parish Church in Kraśnik – new research results after I phase of studies 2008-2009
|
| Autorzy: | Landecka Halina |
| Rok wydania: | 2010 |
| Wersja dokumentu: | Drukowana | Elektroniczna |
| Język: | polski |
| Numer czasopisma: | 2 |
| Wolumen/Tom: | 7 |
| Strony: | 53 - 66 |
| Bazy: | BazTech |
| Efekt badań statutowych | NIE |
| Materiał konferencyjny: | NIE |
| Publikacja OA: | TAK |
| Licencja: | |
| Sposób udostępnienia: | Witryna wydawcy |
| Wersja tekstu: | Ostateczna wersja opublikowana |
| Czas opublikowania: | W momencie opublikowania |
| Data opublikowania w OA: | 13 grudnia 2010 |
| Abstrakty: | angielski | polski |
| The town of Kraśnik is one of the oldest of its kind in the Lublin region – archaeological researches confirmed that that in the XIII century in the same place existed a settlement with castle and a church. Municipal rights were granted to Krasnik in 1377, when town was ruled by Gorajski family. A brick church was founded by Teczynski family around 1448. Today this is reflected by the chancel build around the altar from Gothic bricks, to which in the next phases vestry and treasury has been constructed. In 1461 a n Canons Regular of the Lateran Order has been brought to Krasnik from Cracow. The Order extended the original struc-ture and built a monastery. From stone blocks they erected main nave and church aisles and Gothic church was incorporated in the new form. Consecutive rebuilding continued in 1st half of XVI century (raising of church walls, new arches, Renais-sance decorations, polychrome wall paintings, memorial chapels). After damages to the church caused by the wars with Sweden, it became a property of Zamoyski family, who rebuilt it in the Baroque style (new elevation copings, building of new chapel in which the foundation date remained – 1657). In the year of 1864 after the cessation of the Order, church has been taken under the control of Russian govern-ment. Damaged by fires it required renovations (front elevations, roof). In 1911 the last phase of modifications was recorded – extension to the clock tower. Church in Krasnik with its 600 years of history always attracted attention from architectural researchers and scientists. In 2007 renovation of front elevation commenced. Initial works on removing plaster revealed perfectly preserved stone blocks and details from the earliest phases of the construction (fragments of a Gothic arch, stone window framings, front walls). Conservatory and archaeological researches inside the church on the foundation, roof and elevation levels uncovered new architectural elements and therefore allowed to understand in more complete way the construc-tion phases of the church. As the results of the research, a decision has been made to restore the Gothic form of the church (rarely found in Lublin region) and to expose the oldest brick front, stone contour with beautiful stepped facade, portal, high windows and architectural details from the II phase of construction. Research to reveal more about the history of church, monastery and the town itself continues along with reconstruction works. | |
| Kraśnik należy do najstarszych miast na Lubelszczyźnie – badania archeologiczne potwierdzają, że w XIII wieku istniała tu osada z zamkiem i kościo-łem Prawa miejskie nadane zostały w roku 1377, gdy miasto należało do rodu Goraj-skich. Murowany kościół, ufundowany został przez rodzinę Tęczyńskich ok. 1448 r. Dziś odpowiada mu wykonane z gotyckiej cegły prezbiterium, do którego w kolejnej fazie dobudowana została zakrystia i skarbiec. W 1461 r. do Kraśnika sprowadzono z Krakowa zakon kanoników regularnych, którzy zbudowali klasztor i rozbudowali kościół. Z kamiennych bloków wzniesiona została nawa główna i nawy boczne, a gotycki kościół został włączony w nową bryłę. Kolejne przebudowy prowadzone są w I połowie wieku XVI (podwyższenie murów, nowe sklepienia, renesansowe deko-racje wnętrza, polichromie, kaplice grobowe). Po zniszczeniach kościoła w wojnach szwedzkich i przejęciu kościoła przez rodzinę Zamojskich, dokonana zostaje przebudowa w stylu barokowym ( nowe szczyty w elewacjach, budowa kaplicy – w której zachowała się data - 1657). W 1864 roku, po kasacie zakonu, kościół został zajęty przez władze rosyjskie. Zniszczony przez pożary wymagał napraw (elewacje, dach). W roku 1911 odnotowany jest ostatni etap zmian – nadbudowa wieży zega-rowej. Kościół w Kraśniku ze swoją 600 letnią historią od lat przyciągał badaczy architektury. W 1986 r. odkryte zostały dwie arkadowe nisze z romańską kolumną, ceglana krypta grobowa, fragmenty posadzki kamiennej. W 2007 roku rozpoczęty został remont elewacji kościoła. Pierwsze prace przy usuwaniu tynku ujawniły, że znakomicie zachowane są kamienne bloki i detale architektoniczne z najwcześniej-szych faz budowy (fragmenty gotyckiego szczytu, kamienne obramienia okien, lico murów). Badania konserwatorskie, archeologiczne i architektoniczne we wnętrzu kościoła, w poziomie fundamentów, poddasza i elewacji pozwoliły na odkrycie nowych elementów i pełniejsze ustalenie etapów budowy świątyni. W oparciu o wyniki badań podjęto decyzję o przywróceniu – rzadkiej na Lubelszczyźnie – gotyckiej formy kościoła, ekspozycji ceglanego lica najstarszego kościoła, jego kamiennej bryły (z II fazy), z pięknym gotyckim szczytem schodkowym, portalem, wysokimi oknami i detalami architektonicznymi. Prowadzone w związku z remon-tem badania są kontynuowane, co pozwoli poszerzyć wiedzę o historii budowlanej kościoła, klasztoru i miasta. |
