Architekt jako synergetyk
Artykuł w czasopiśmie
MNiSW
6
Lista B
| Status: | |
| Warianty tytułu: |
Architect as a synergist
|
| Autorzy: | Lenartowicz Józef |
| Dyscypliny: | |
| Aby zobaczyć szczegóły należy się zalogować. | |
| Rok wydania: | 2018 |
| Wersja dokumentu: | Drukowana | Elektroniczna |
| Język: | polski |
| Numer czasopisma: | 2 |
| Wolumen/Tom: | 17 |
| Strony: | 13 - 27 |
| Bazy: | BazTech | Index Copernicus | Google Scholar |
| Efekt badań statutowych | NIE |
| Materiał konferencyjny: | NIE |
| Publikacja OA: | TAK |
| Licencja: | |
| Sposób udostępnienia: | Witryna wydawcy |
| Wersja tekstu: | Ostateczna wersja opublikowana |
| Czas opublikowania: | W momencie opublikowania |
| Data opublikowania w OA: | 12 sierpnia 2018 |
| Abstrakty: | polski | angielski |
| W artykule przedstawiono krytyczną analizę zmieniającego się w czasie zakresu działania i statusu architekta, ze zwróceniem uwagi na obecną sytuację w Polsce. Witruwiański Architectus zakresem działania sięgał od planowania miast po budowanie zegarów; obowiązywała go cała wiedza inżynierska. Architektura traktowana była jako Matka Sztuk. Owocem syntezy sztuk był dziewiętnastowieczny Gesamtkunstwerk. Jeszcze Żórawski (1961) pisał o organicznej więzi architektury z innymi sztukami. Le Corbusier (1929) definiował architekturę jako grę brył w świetle. Dzisiaj ogarnięcie całości dyscypliny przez pojedynczą osobę jest niemożliwe. Zawód architekta zaczął się rozszczepiać i specjalizować. Z architektów wyrośli urbaniści, konstruktorzy, architekci krajobrazu, ekologowie, ostatnio nawet pośrednicy między interesariuszami (użytkownikami i zespołem projektowym) służący behawioralnej interwencji publicznej – wszyscy z architekturą powiązani. Do niezbędnego zakresu analizy doszły zagadnienia środowiskowe wszelkiego rodzaju (przyrodnicze, społeczne, zawodowe, prawne), ekologiczne i ekonomiczne. Samo projektowanie otrzymało komputerowe narzędzia koordynacyjne, modelujące, kreślarskie i prezentacyjne. Zarysowano proces zmian w okresie 2014-2018 w dotyczącym kształtowania przestrzeni polskim ustawodawstwie. Przedstawiono pozycję architekta w Polsce dzisiaj, który jako urbanista, został zdelegalizowany (2014), jako architekt istnieje w izbie samorządu, ale nie panuje nad innymi sztukami. W ustawie Kodeks Urbanistyczno-Budowlany (2017) nie wspomina się architekta. Praktyka budowania potwierdza zaniechanie synergicznego rozumienia zawodu, upadek twórczości i odpowiedzialności moralnej przedstawicieli nominalnie zawodu zaufania publicznego. Samo słowo „architektura” używane jest dziś przez dziennikarzy w skrajnie negatywnych określeniach dotyczących sytuacji politycznych czy gospodarczych, co wypacza istotę rozumienia pojęcia architektura. Przywrócenie niezbędnej synergetyczności działaniom w przestrzeni według autora wymaga prawnie umocowanej i skutecznie realizowanej partycypacji świadomych obywateli tworzących społeczeństwo obywatelskie jako partnera w dialogu niezbędnym dla uzyskania jakości. | |
| The article presents a critical analysis of the scope of the work and status of the architect that changes over time, along with pointing to the current situation in Poland. The scope of the work of the vitruvian Architectus spanned from the planning of cities to the construction of clocks; the entirety of the knowledge of engineering was to be mastered by him. Architecture was treated as the Mother of the Arts. The result of the synthesis of the arts was the XIX-century Gesamtkunstwerk. Żórawski (1961) wrote of the organic link between architecture and the other arts. Le Corbusier (1929) defined architecture as the learned game of forms assembled in light, essentially limiting it to its visible form. Today, mastering the entirety of the discipline by a single individual is impossible. The architectural profession has begun to split into fragments and specialisations. From architects there have come urban planners, structural engineers, landscape architects, ecologists and lately even intermediaries between stakeholders (the users and the design team), serving to carry out behavioural public intervention – all of them are associated with architecture. The necessary scope of the analysis now includes all manners of environmental issues (natural, social, professional and legal ones) as well as ecological and economic ones. Design itself has received digital coordination, modelling, drafting and presentation tools. What say does an architect have in Poland today? As an urban planner, he has been struck from the law (2014), as an architect he exists in the professional association chamber, but he no longer has mastery over the other arts. The Urban Planning and Construction Code Act (2017) has left out building clocks, but it also does not mention the architect. Construction practice confirms that the synergistic understanding of the profession has been forsaken, as well as the fall of the creativity and moral responsibility of the members of a – nominally – profession of public trust. In current Polish journalist post-language the words ‘architecture’ and ‘architect’ are applied in extremely contradictory cases, like “architect of the massacre in Yemen”. Where has architecture gone? |
